Ήταν μια ευτυχής συγκυρία το γεγονός ότι ο Σύλλογος γονέων, κηδεμόνων και φίλων ατόμων με αναπηρία, «αγκαλιά», έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα του την Κυριακή 21 Ιανουαρίου. Κι αυτό διότι η 21η Ιανουαρίου είναι χαρακτηρισμένη και σχεδόν παγκοσμίως αποδεκτή, ως παγκόσμια μέρα αγκαλιάς. Δεν υπάρχει τίποτε πιο ταιριαστό, σημειολογικά, για ένα φορέα που ανοίγει την «αγκαλιά του, όχι μόνο στα μέλη του, αλλά και σε όποιον το έχει πραγματικά ανάγκη. Οι ειδικοί τονίζουν πως μόνο 10 δευτερόλεπτα αγκαλιάς είναι αρκετά για να μειωθεί η αρτηριακή πίεση και οι ορμόνες του στρες και να αυξηθούν οι ορμόνες της ευεξίας (όπως η ωκυτοκίνη). «Η θετική συναισθηματική εμπειρία της αγκαλιάς ενεργοποιεί διάφορες βιοχημικές και ψυχολογικές αντιδράσεις», λέει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Γιαν Άστρεμ, ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής στο Λίνκεπινγκ της Σουηδίας. Μάλιστα, σύμφωνα με το Carnegie Mellon University της Αμερικής, το μεγαλύτερο αντίδοτο μίας ίωσης βρίσκεται στην… αγκαλιά. Είναι ουσιαστικά μία «φυσική» βιταμίνη που παίρνει ο οργανισμός ώστε να μην προσβληθεί από κάποια ίωση. Νεότερες μελέτες δείχνουν πως η αγκαλιά βελτιώνει τις κοινωνικές δεξιότητες, καταπολεμά το στρες, ενθαρρύνει την εμπιστοσύνη και βοηθά στο «δέσιμο» του άνδρα με τη γυναίκα. Τι σχέση μπορεί να έχει το αγκάλιασμα με την ορμόνη της ευεξίας, την ωκυτοκίνη;
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, το δέρμα περιέχει ένα δίκτυο αισθητηρίων οργάνων που λέγονται σωμάτια Pacinian και τα οποία συνδέονται με τον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου. Το νεύρο αυτό συνδέεται με διάφορα όργανα του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, καθώς και με τους υποδοχείς της ωκυτοκίνης. Επιπλέον, η ωκυτοκίνη εκ φύσεως παράγεται και κατά τον οργασμό, όταν χορεύουν δύο σύντροφοι, όταν κρατιούνται από το χέρι και όταν αγκαλιάζονται. Μετά από αυτά, δεν το κρύβω, άρχισα να αισθάνομαι παράξενα. Θα πρέπει, δηλαδή να αγκαλιαζόμαστε, επειδή αυτό είναι καλό για τον οργανισμό μας και μπορεί να μας προστατέψει από ασθένειες και όχι επειδή νοιαζόμαστε για τον άνθρωπο δίπλα μας; Οι άνθρωποι δεν είμαστε ρομπότ, άψυχα όντα ή νευρόσπαστες μαριονέτες που κινούνται με βάση κάποια εξωτερικά δοσμένη εντολή ή σύμφωνα με κάποιο πνεύμα υπολογισμού. Δόξα τω Θεώ, έχουμε αυτό που αποκαλείται από τη θρησκεία μας «ψυχή ζώσα» η οποία συνοδεύει την εγκεφαλική μας λειτουργία και η οποία μπορεί να διαμορφώσει συναισθηματικές καταστάσεις τέτοιες που να οδηγήσουν σε λογικά απρόβλεπτες ή ακόμα και λανθασμένες (λογικά) αλλά ολόσωστες συναισθηματικά αποφάσεις. Αν η ανθρωπότητα λειτουργούσε μόνο με τη λογική, τότε δεν θα έπρεπε οι πρόγονοί μας να επαναστατήσουν ενάντια στην κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν θα έπρεπε να συμβεί το έπος της Αλβανίας, δεν θα έπρεπε να υπάρχει κράτος πρόνοιας, δεν θα χρειαζόταν να σκεφτόμαστε για τον αδύναμο, τον μη προνομιούχο και γενικότερα το συνάνθρωπο. Τι θα ήταν, τότε, ο άνθρωπος; Σε τι θα διέφερε από τα άγρια θηρία; Και πού οδηγείται, αλήθεια, μέσα από αυτή την αναλγησία που διδάσκει η απάνθρωπη λογική της κυρίαρχης οικονομίας και του καιροσκοπισμού; Είμαστε, σοβαρά τώρα, ευχαριστημένοι από την κοινωνία που έχουμε διαμορφώσει για να ζήσουμε όσο αντέξουμε εμείς και τα παιδιά μας; Και θα καλυτερέψουν οι συνθήκες της οικονομικής αναλγησίας, αν καθιερώσουμε κάποια μέρα για να αγκαλιαζόμαστε; Νομίζω ότι το αντίθετο θα συμβεί και ότι θα μετατραπούμε εκόντες άκοντες σε ζωντανές απομιμήσεις ανθρώπων.
Γι’ αυτό και είναι ευτύχημα ότι υπάρχουν και δραστηριοποιούνται σύλλογοι όπως η «αγκαλιά» . Όποιος δεν χρειάστηκε να απασχολήσει παιδί με βαριά νοητική ή άλλη αναπηρία ολόκληρη μέρα στο σπίτι του δεν μπορεί να καταλάβει το μέγεθος της βοήθειας που προσφέρει το κέντρο αυτό. Πέρα από τα οφέλη που προκύπτουν για τα παιδιά (κοινωνικοποίηση, απασχόληση, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, περίπατοι, άσκηση κ.λπ.), οι γονείς μπορούν να προγραμματίσουν τη ζωή τους πιο ανθρώπινα, να ασκήσουν το επάγγελμά τους χωρίς άγχος ή πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση, να προσφέρουν στα παιδιά τους μια διέξοδο δραστηριότητας. Είναι πολύ σπουδαίο αυτό και έγινε εφικτό μέσα από μια εποικοδομητική συνεργασία πολλών και ποικίλων φορέων. Αποδεικνύεται, έτσι, ότι η ομαδική δουλειά, όταν γίνεται με θέληση και μεράκι, όταν διέπεται από διάθεση συνεργασίας με στόχο την επίτευξη ενός κοινού σκοπού, όταν μπορεί και υπερπηδά τα όποια εμπόδια με πείσμα, υπομονή και επιμονή, μπορεί να καταφέρει σχεδόν τα πάντα! Οι γονείς ενός παιδιού με αναπηρία (όχι μόνο στην «αγκαλιά» αλλά, φαντάζομαι, και σε κάθε άλλη περίπτωση) έχουν κάνει ήδη ένα μεγάλο βήμα προς την κατάκτηση αυτού που ονομάζουμε ανώτερη σφαίρα πνευματικότητας. Έχουν ήδη καταφέρει να αγαπούν όλα τα παιδιά ανυστερόβουλα, ανυπόκριτα και ουσιαστικά. Όχι μόνο το δικό τους παιδί, αλλά όλα: και τα ανάπηρα και τα «φυσιολογικά». Ξέρουν ότι η αγάπη αυτή είναι η δύναμή τους που μπορεί να πολλαπλασιαστεί με τη συνεργασία. Τι κοιτίδα συνεργατικότητας και αλληλεγγύης υπάρχει στην «αγκαλιά»! Ο ένας γονιός (μάνα ή πατέρας) να συζητά με τον άλλο, να ανταλλάσσουν πληροφορίες, να ερευνούν, να αναζητούν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Δεν κάνουν λάθη αυτοί οι γονείς; Προφανώς και θα κάνουν, άλλωστε κανείς δεν είναι αλάθητος σ’ αυτόν τον κόσμο. Όμως η ομάδα τους, ανεξάρτητα από τις ατομικές ιδιαιτερότητες του καθενός, θα προχωρήσει δυναμικά. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη γίνει αυτό!
Ως είδος έχουμε ένα μοναδικό προσόν. Να συνδυάζουμε μια εκπληκτική κατασκευή λογικής (τον εγκέφαλό μας) με μια απρόσμενα απρόβλεπτη πηγή συναισθημάτων (την ψυχή μας). Αν αφήσουμε το ένα να υπερισχύσει του άλλου, θα καταλήξουμε να μη μπορούμε να συμβιώσουμε με τους συνανθρώπους μας. Αυτό που χρειαζόμαστε, λοιπόν, δεν είναι μια ακόμα μέρα που να μας υπενθυμίζει ότι μπορούμε ακόμα να είμαστε άνθρωποι, αλλά διαρκείς και καθημερινές εκφράσεις αγάπης προς το συνάνθρωπο, το διπλανό μας, το γείτονα, τον συγκάτοικο, το σύντροφό μας στη ζωή, τα παιδιά μας και τα παιδιά όλου του κόσμου, τους μειονεκτούντες, όλους γενικά όσοι έχουν την ανάγκη μας. Δε χρειαζόμαστε μια «μέρα αγκαλιάς» αλλά πολλές και συχνές αγκαλιές κάθε μέρα. Η «αγκαλιά» με τη δράση της μας το εξασφαλίζει αυτό, καθώς η αγκαλιά της είναι ανοιχτή για όλους!
Δείτε εδώ κείμενα του κ. Κωσταβασίλη.
