Ένα από τα στοιχεία που μας άφησε ως «κληρονομιά» όλη η συγκυρία της πανδημίας του Covid-19, πέρα από τη συνειδητοποίηση της αδήριτης ανάγκης για ενίσχυση και ενδυνάμωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (μια ενδυνάμωση που απ’ ό,τι φαίνεται περιορίστηκε μόνο στις προτροπές για χειροκροτήματα προς τους υγειονομικούς τις πρώτες μέρες της πανδημίας), ήταν μια διάχυτη καχυποψία προς οτιδήποτε έμοιαζε με σύμπτωμα του κορωνοϊού, ακόμη κι αν επρόκειτο για κάτι απλό. Φταρνιζόσουν; Είχες επάνω σου τρεις – τέσσερις δεκάδες μάτια να ελέγχουν αν θα έδειχνες σημάδια δύσπνοιας, καταρροής ή απλού συναχιού, για να σε «καταγγείλουν» ως πιθανό φορέα του ιού, τουτέστιν «κρούσμα». Η ίδια αυτή η λέξη συνιστά και τη μεγαλύτερη απόδειξη της φοβίας εκείνων των ημερών, καθώς η λέξη «κρούσμα» δεν εκφέρεται με συμπόνια και ενδιαφέρον για τον ενδεχομένως ασθενή, αλλά με εκδήλωση επιφυλακτικότητας και περιφρόνησης απέναντι σε κάτι που δυνητικά συνιστά απειλή για τη δημόσια υγεία. Έβηχες; Είχες καταρροή; Κλειδωνόσουν μέσα στο σπίτι και έκανες τρία-τρία τα σελφ τεστ και μάλιστα μπορεί να ανέβαζες και στα σόσιαλ το δείκτη του τεστ για να αποδείξεις ότι δεν έχεις κορωνοϊό (άρα δεν είσαι επικίνδυνος) ή για να δηλώσεις ότι κόλλησες, άρα θα έπρεπε να προσέχουν και όσοι σε είχαν πλησιάσει τελευταία.
Οι τέτοιες συμπεριφορές, όμως, δημιουργούν ανάλογες στάσεις ζωής και διαπλάθουν ασθενείς ή και ασθενικούς χαρακτήρες. Είναι γεγονός ότι, μετά την περίοδο του κορωνοϊού αυξήθηκε η τάση των ανθρώπων να προσφεύγουν σε διαγνωστικά τεστ και εξετάσεις ή σε επισκεπτήρια ιατρών για οποιαδήποτε πιθανή ή απίθανη ασθένεια μπορεί και να τους ταλαιπωρεί. Αρρωστοφοβία είναι η κοινή ονομασία της στάσης αυτής. Η κλίμακα που αξιολογεί τον φόβο προκαλούμενο από τον κορωνοϊό, «The Fear of COVID-19 Scale», έδειξε ότι επηρεάζεται η σωματική και ψυχική ευδαιμονία, «well-being», ενισχύοντας την υποχονδρίαση και γενικά το άγχος σχετιζόμενο με την υγεία. Τι σημαίνει όμως άγχος ασθένειας; Το άγχος ασθένειας θα το συναντήσουμε πολύ συχνά να αναφέρεται ως «αρρωστοφοβία» ή «υποχονδρίαση»˙ αποτελεί μία πιθανώς ψυχιατρική κατάσταση κατά την οποία το άτομο ενασχολείται με την ιδέα ότι έχει ή θα αποκτήσει μία σοβαρή ασθένεια. Συνήθως δεν πάσχει από κάποια ασθένεια ούτε παρουσιάζει σωματικά συμπτώματα. Όταν εμφανιστεί η απειλή μίας σοβαρής ασθένειας τότε η ενασχόληση με την υγεία είναι δυσανάλογη και υπερβολική με την κατάσταση. Ένα από τα βασικότερα συμπτώματα είναι το αυξημένο άγχος υγείας που περιστρέφεται γύρω από την σκέψη «Μήπως είμαι άρρωστος/η»; Ακόμα και όταν κάποιος στο κοντινό μας περιβάλλον νοσεί, σκεφτόμαστε «Μήπως υπάρχει πιθανότητα να το έχω ή να το αποκτήσω και εγώ»; Συν το διαδίκτυο ως «σύγχρονος γιατρός» βγάζει διαγνώσεις που μπορούν ακόμα περισσότερο να πυροδοτήσουν τα συμπτώματα της «αρρωστοφοβίας». Ως απόρροια, βρισκόμαστε σε συνεχή εγρήγορση και το σώμα είναι μονίμως στρεσαρισμένο.
Είναι επίσης γεγονός ότι σε περιόδους δύσκολες ανθεί η κωμωδία καταστάσεων, όπως έχει δείξει η πλούσια θεατρική παραγωγή μετά από δυσκολίες και αναστατώσεις (επιθεωρήσεις σε περιόδους κατοχής ή και δικτατορίας, «το μεγάλο μας τσίρκο», «Βαβυλωνία», «Ο Γενικός Γραμματεύς» κ.λπ). Για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι αναγκαία η ύπαρξη του εμπνευσμένου και διορατικού καλλιτέχνη που θα αφορμηθεί από το έργο του, στη συνέχεια, για να δημιουργήσει ένα έργο (πίνακα, γλυπτό, θεατρικό έργο κ.λπ) που θα «μιλάει» κατευθείαν στη λογική και το θυμικό των θεατών. Είναι ευτύχημα για την περιοχή της Άρτας ότι διαθέτει έναν τέτοιο εμπνευσμένο δημιουργό. Ο Κώστας Σταύρου, μετά την επιτυχημένη του «Επιστροφή στο χωριό» εμφανίζει φέτος το (με ξενόγλωσσο τίτλο) «Black birthday».Το «Black Birthday» αφορά έναν αρρωστοφοβικό τύπο ο οποίος, από παιδί, φοβάται ότι θα πεθάνει την ημέρα των 50ων του γενεθλίων. Μαζί του, όσο περιμένει τον… Χάρο, ο ανεκδιήγητος κουμπάρος του που αντιμετωπίζει την κατάσταση με πολύ ειρωνεία και… δολοφονικό χιούμορ. Το έργο δεν περιορίζεται στο φτηνό γέλιο και τη γελοιοποίηση των αρρωστοφοβικών καταστάσεων, αλλά προχωρά σε μια καυστική σάτιρα της καθημερινότητας από τις σχέσεις μεταξύ των φίλων, αλλά και των ανθρώπων μεταξύ τους, έως τη σχέση των σύγχρονων ζευγαριών, τον έρωτα, τις γονεϊκές σχέσεις, την κατάσταση του συστήματος υγείας κ.λπ. Το γέλιο βγαίνει αβίαστα, χωρίς να λείπει και ο προβληματισμός του θεατή.
Στο σημείο αυτό έχει καθοριστική συμβολή η σκηνοθεσία του Δημήτρη Κατσάνου. Έχοντας να κάνει με καθημερινούς χαρακτήρες (οι ήρωες είναι δύο πενηντάρηδες της εποχής μας με όλα τα θετικά και τα αρνητικά τους), ο Κατσάνος αποφεύγει την παγίδα της υπερβολής που θα καθιστούσε τους χαρακτήρες καρικατούρες της πραγματικότητας. Καθοδηγεί το έργο έτσι ώστε να αποδίδεται η πραγματικότητα με φυσικότητα και να αναδεικνύεται το κωμικό στοιχείο μέσα από τις αντιθέσεις και το διάλογο. Η διάρθρωση του έργου σε επιμέρους σκηνές (σαν εναλλαγή διαφορετικών σκετς, παρόλο που είναι μια συζήτηση συνεχόμενη μεταξύ των ίδιων ανθρώπων) συμβάλλει στο τελικό αποτέλεσμα.
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης, στον έναν από τους δύο συμπρωταγωνιστικούς ρόλους πλάθει έναν Στάθη, ανέμελο όσο και υπεύθυνο κουμπάρο και φίλο του αρρωστοφοβικού ήρωα, γεμάτο πάθος και αγάπη για τη ζωή, πονηρό και καπάτσο αλλά ταυτόχρονα ευαίσθητο και δοτικό. Η ερμηνεία του είναι φυσική και κατακτά το κοινό. Ο Γιάννης Χουλιάρας, ως αρρωστοφοβικός, κατά φαντασίαν ασθενής, Κώστας, που ζει για τη μέρα που θα έρθει να τον πάρει ο Χάρος, δίνει με απλότητα και φυσικότητα έναν τόσο πειστικό χαρακτήρα που νομίζει κανείς πως η στάση του αυτή είναι και στάση ζωής του. Κι αυτό, χωρίς να ξεφεύγει από τη γενική γραμμή της πραγματιστικής απόδοσης των καταστάσεων, χωρίς να καταφεύγει σε υπερβολές και εξεζητημένες συμπεριφορές.
Οι δύο παραστάσεις του έργου στην πόλη μας από την Καλλιτεχνική Σκηνή Ηπείρου «ΣΥΝΘΕΣΗ», στην πνευματική στέγη του Συλλόγου «ΣΚΟΥΦΑΣ» είχαν πολύ μεγάλη απήχηση, δείγμα της ποιότητας τόσο του έργου όσο και της παράστασης.
