Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 28 Ιανουαρίου, με πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σκοπός της είναι η ενημέρωση του ευρωπαίου πολίτη για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα, όπως είναι τα προσωπικά δεδομένα, τα οποία στην εποχή των υπολογιστών και του ίντερνετ αμφισβητούνται και ακυρώνονται, όχι μόνο από κρατικές υπηρεσίες, αλλά και από ιδιωτικούς φορείς. Τα προσωπικά δεδομένα αποτελούν προϋπόθεση για την άσκηση άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως της ελευθερίας του λόγου και της συνείδησης.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα ec.europa.eu της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα είναι πληροφορίες που αφορούν ένα ταυτοποιημένο ή ταυτοποιήσιμο εν ζωή άτομο. Διαφορετικές πληροφορίες οι οποίες, εάν συγκεντρωθούν όλες μαζί, μπορούν να οδηγήσουν στην ταυτοποίηση ενός συγκεκριμένου ατόμου, αποτελούν επίσης δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που έχουν καταστεί ανώνυμα, έχουν κρυπτογραφηθεί ή για τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί ψευδώνυμα αλλά τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επαναταυτοποίηση ενός ατόμου παραμένουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΓΚΠΔ.
Σύμφωνα με την saferinternet4kids.gr, ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων, γνωστός και ως ΓΚΠΔ, αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο επιχειρήσεις και οργανισμοί συλλέγουν, επεξεργάζονται και διαχειρίζονται προσωπικά δεδομένα κάθε μορφής. Ο ΓΚΠΔ καθορίζει σε ποιες περιπτώσεις επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται, αποθηκεύονται, διαγράφονται, μεταβιβάζονται και εν γένει να γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας τα προσωπικά μας δεδομένα και κυρίως, με ποιον τρόπο μπορούμε να τα προστατεύουμε. Ο χρήστης έχει το δικαίωμα να ζητήσει την διαγραφή των δεδομένων του και ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει υποχρέωση άμεσα να τα διαγράψει και, αν τα έχει δημοσιοποιήσει, να ενημερώσει και όλους τους άλλους που τα έχουν αναδημοσιεύσει ότι έχει ζητηθεί η διαγραφή τους. Επιπλέον ο χρήστης έχει το δικαίωμα να απαιτήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας τη διόρθωση ανακριβών στοιχείων καθώς και τη συμπλήρωση ελλιπών δεδομένων που τον αφορούν. Τέλος, ο πολίτης έχει το δικαίωμα να αντιταχθεί στην επεξεργασία των δεδομένων του υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ιδίως όταν πρόκειται για κατάρτιση «προφίλ» ή για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης.
Ο ΓΚΠΔ προστατεύει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ανεξάρτητα από την τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία τους. Είναι τεχνολογικά ουδέτερος και εφαρμόζεται τόσο στην αυτοματοποιημένη όσο και στη χειροκίνητη επεξεργασία, υπό την προϋπόθεση ότι τα δεδομένα οργανώνονται βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων (π.χ. αλφαβητική σειρά). Χαρακτηριστικά παραδείγματα δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι το όνομα και επώνυμο, η διεύθυνση κατοικίας, η ηλεκτρονική διεύθυνση, ο αναγνωριστικός αριθμός κάρτας, τα δεδομένα τοποθεσίας, η διεύθυνση διαδικτυακού πρωτοκόλλου (IP), το αναγνωριστικό cookie, το αναγνωριστικό διαφήμισης του τηλεφώνου σας, τα δεδομένα που φυλάσσονται από νοσοκομείο ή γιατρό, που θα μπορούσαν να είναι ένα σύμβολο που προσδιορίζει αποκλειστικά ένα άτομο.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Λ. Μήτρου, η προσπάθεια ελέγχου της διάδοσης του κορωνοϊού αναδεικνύει με τρόπο τόσο οξύ όσο και επιτακτικό μία γνωστή «σύγκρουση»: αυτή μεταξύ αφενός του δικαιώματος προστασίας της αυτοδιάθεσης, της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων και αφετέρου του δημοσίου συμφέροντος, κυρίως υπό την ειδικότερη εκδοχή της δημόσιας υγείας, αλλά και των δικαιωμάτων των άλλων. Ποια είναι εν προκειμένω τα κανονιστικά προαπαιτούμενα και τα όρια της συλλογής και επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων; Η ισχύουσα νομοθεσία περιέχει τις σχετικές προβλέψεις, εφαρμοστέες ακόμη και σε τέτοιες εξαιρετικές περιστάσεις. Σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ, η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, επιτρέπεται, όταν είναι απαραίτητη για λόγους δημοσίου συμφέροντος , ενώ αυτό το συμφέρον απαιτείται να είναι ουσιώδες, όταν πρόκειται για ευαίσθητα δεδομένα, όπως τα δεδομένα υγείας. Όπως τονίζει η καθηγήτρια σε άρθρο της, είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι αρμόδιες δημόσιες αρχές νομιμοποιούνται σε αναζήτηση, συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων που είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των διάφορων αναγκών πρόληψης και καταπολέμησης της διάδοσης του νέου ιού, όμως ζητήματα εγείρονται αναφορικά με το επιτρεπτό και την έκταση της δημοσιοποίησης τέτοιων δεδομένων. Μία ευρεία δημοσιοποίηση πρέπει κατά κανόνα να κριθεί μη αποδεκτή, καθώς μάλιστα δεν είναι βέβαιο ότι θα ήταν και κατάλληλη να διασφαλίσει τον επιδιωκόμενο σκοπό που είναι η προστασία και η καλλιέργεια αισθήματος ευθύνης ως προς την αυτοπροστασία και την μέριμνα για τους άλλους: με δεδομένη την φύση της πανδημίας, την εκδήλωση των συμπτωμάτων και τους τρόπους μετάδοσης στον δημόσιο χώρο και συναναστροφή πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους ωσάν να είμαστε δυνάμει φορείς του κορωνοϊού.
Ο καθηγητής Ν. Αλιβιζάτος επισημαίνει ότι η γενίκευση μέτρων που ήδη υπάρχουν στην καθημερινότητά μας είναι ένας βασικός κίνδυνος και επισημαίνει ότι πρέπει ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του. Φέρνοντας ως παράδειγμα μια προσωπική του εμπειρία όπου η ασφαλιστική του εταιρεία του προτείνει ένα πρόγραμμα ώστε να ξέρει η ασφαλιστική εταιρεία ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται ο ίδιος προκειμένου, αν χρειαστεί βοήθεια να τον εντοπίσει, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ως προς την πιθανή γενίκευση αυτού του μέτρου: η ασφαλιστική εταιρεία, αν έμενε χωρίς έλεγχο, θα μπορούσε να πουλήσει το σχετικό αρχείο προσωπικών δεδομένων σε οποιονδήποτε ο οποίος ενδιαφέρεται να ξέρει ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται ο καθένας. Για τον καθηγητή, αυτή είναι μια υποδόρια υπονόμευση της προσωπικής ελευθερίας μέσω της διάδοσης της συγκεκριμένης πληροφορίας. Ο κορωνοϊός έχει διαμορφώσει συνθήκες πρωτόγνωρες για όλους μας. Ας μην είναι αυτό η αφορμή για καταπάτηση των προσωπικών μας ελευθεριών και δικαιωμάτων,
Γράφει
ο Κώστας Κωσταβασίλης
Source: Arta News
