Η περιπέτεια που βιώνουμε όχι μόνο ως χώρα αλλά και ως ανθρωπότητα παγκοσμίως είναι σίγουρο πως θα αφήσει το στίγμα της βαρύ, αν όχι ανεξίτηλο, στις μέρες που είναι να ρθούν. Όχι μόνο για τις ζωές που χάθηκαν ή που πρόκειται να χαθούν ή για την ανατροπή των συνηθειών μας και του τρόπου που ζούμε μέσα σε λίγες στιγμές. Παρόλο που όλα αυτά είναι σημαντικά (οι ανθρώπινες ζωές πάνω απ’ όλα), για την ιστορία και τη μακρά της περίοδο (που μετριέται σε δεκάδες χρόνια ή και σε αιώνες) δεν είναι πρωτόγνωρα. Μερικές δεκαετίες νωρίτερα, με τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο είχαν χαθεί πολλά εκατομμύρια ζωές, είχε ανατραπεί η ζωή σχεδόν όλης της ανθρωπότητας, είχε καταστραφεί η οικονομία σχεδόν της μισής υφηλίου. Χώρες όπως το Βιετνάμ, η Νότια και η Βόρεια Κορέα, η Ιαπωνία, οι Η.Π.Α., αλλά και αρκετές της Αφρικής και κάποιες της Ασίας έχουν χάσει πολύ περισσότερους ανθρώπους σε πολέμους μετά τη δεκαετία του 40 ή και σε άλλες πανδημίες (γρίπη των πουλερικών, Η1Ν1, έμπολα κ.λπ.). ίσως δεν μας είχαν απασχολήσει όλα αυτά στο παρελθόν τόσο έντονα γιατί δεν τα βρήκαμε μπροστά μας ή μας φαίνονταν πολύ μακρινά, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι συνέβησαν. Και η ανθρωπότητα πάντα έβρισκε τον τρόπο να ξεπερνάει τις δυσκολίες και να προχωρά.
Αν, όμως, υπάρχει κάτι διαφορετικό στη σημερινή πανδημία είναι ότι θέτει εν αμφιβόλω πολλές από τις βεβαιότητες που κυριαρχούσαν μέχρι πρόσφατα στις δυτικές κοινωνίες, ενώ δεν έχει αφήσει στο απυρόβλητο ακόμα και το δίπολο επιστήμης-εκκλησίας. Θα μπορέσει ένας ιός μεγέθους δισεκατομμυριοστού μιας σταγόνας να καταφέρει ό,τι δεν κατάφεραν ως τώρα επαναστάτες και διανοητές σε ενάμιση σχεδόν αιώνα; Αναφέρομαι στην κυριαρχία του φιλελεύθερου κεφαλαιοκρατικού οικονομικού μοντέλου που φάνταζε (μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού και την υποχώρηση του κοινωνικού κράτους της σοσιαλδημοκρατίας) ως το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο στο δυτικό κόσμο. Σε μια ιδανική μορφή, το μοντέλο αυτό επιτρέπει στον πιο άξιο να προοδεύσει και να πλουτίσει. Στην πραγματικότητα της σημερινής κοινωνίας, όμως, με την παγκοσμιοποίηση και την επιβολή των πολυεθνικών αλυσίδων στους μικρομεσαίους, το μοντέλο αυτό δεν είναι τόσο λαμπερό όσο θέλει να δείχνει. Παράλληλα με την πραγματικότητα αυτή, η κυριαρχία του ιδιωτικού τομέα στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών (υγεία, παιδεία, συγκοινωνία), ενώ φαινόταν πολύ ελκυστική ( σε σημείο που σημαίνοντα στελέχη της κυβέρνησης ή και παγκόσμιων οικονομικών οργανισμών να ζητούν την πλήρη σχεδόν ιδιωτικοποίηση του χώρου της υγείας), αποδεικνύεται ότι θα ήταν παντελώς αναποτελεσματική σε μια περίοδο σαν αυτή που βιώνουμε ήδη. Τελικά είναι το Εθνικό Σύστημα Υγείας (το δημόσιο σύστημα δηλαδή) που δίνει τη μάχη και που μπορεί να την κερδίσει με τη βοήθεια όλων μας. Οι κρατικές παρεμβάσεις για στήριξη των εργαζομένων που καθίστανται ανενεργοί ή άνεργοι, των επιχειρήσεων που υπολειτουργούν ή που εξαναγκάστηκαν να κλείσουν, αποδεικνύουν την αναγκαιότητα ύπαρξης και στήριξης ενός κράτους πρόνοιας. Πρόκειται για το ίδιο κράτος που τόσο λοιδορήθηκε στις αρχές της οικονομικής κρίσης, ενώ τελικά αυτό που πραγματικά ευθύνεται για την κρίση είναι η απληστία των μεγάλων πολυεθνικών και των κυρίαρχων κρατών του Ευρωπαϊκού Βορά. Είναι οι ίδιες χώρες που αρνούνται την αλληλεγγύη προς τις χειμαζόμενες χώρες του Νότου (και τη Γαλλία) στην (ας πούμε) Ενωμένη Ευρώπη. Όλα αυτά δεν θα συνέβαιναν χωρίς την πανδημία.
Το άλλο πράγμα που βρίσκεται σε έντονη αμφισβήτηση στις μέρες αυτές που περνάμε, είναι οι ατράνταχτες βεβαιότητες της καθημερινότητας, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί με το πέρασμα των χρόνων. Ακόμη και οι πιο σκεπτικιστές δεν τολμούσαν να μην παραδεχτούν την κυριαρχία του ορθολογισμού και της επιστημονικής λογικής στη ζωή μας. Η παντοδυναμία της γνώσης είχε επιβληθεί στη φαντασία ή και την ποιητική διάθεση και ήμασταν όλοι σίγουροι ότι η επιστήμη μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά μας. Να που όμως κάτι τέτοιο δεν είναι απολύτως παντοδύναμο στις μέρες μας. Ακόμη και η απόλυτη επιστημονική διάνοια χρειάζεται χρόνο για να μπορέσει να αντιμετωπίσει (προσοχή!! όχι να κατανικήσει, δηλαδή να εξαλείψει από προσώπου Γης) τον ύπουλο εχθρό που δεν μπορεί να τον δει ανθρώπου μάτι. Καταλήγουμε, για την αντιμετώπισή του σε πρακτικές που έρχονται από το παρελθόν. Ο Θουκυδίδης,, στο δεύτερο βιβλίο της Ιστορίας του (2,47,1-2,54,5) περιγράφει μια θανατηφόρο λοιμώδη νόσο που εξαπλωνόταν ταχύτατα, ήταν σε μεγάλο βαθμό θανατηφόρος (πολύ περισσότερο εκείνη την εποχή που δεν υπήρχαν τα φάρμακα, οι τεχνικές διασωλήνωσης και τα νοσοκομεία), και στοίχισε ακριβά στην Αθήνα και σε αριθμό ανθρώπων και οικονομικά. Και τότε η απομόνωση ήταν το κυριότερο μέσο αποφυγής της ασθένειας, όπως και τώρα. Τότε, όμως, οι ασθενείς αφήνονταν στην τύχη τους, εκτός αν βρισκόταν κάποιος γνωστός τους που είχε περάσει την ασθένεια και είχε αναρρώσει για να τους περιποιηθεί. Ποια είναι η διαφορά με τη σημερινή εποχή; Η ύπαρξη του κράτους πρόνοιας, αλλά και η διαφορετική ηθική που θέλει την κοινότητα να ενδιαφέρεται για την ανθρώπινη ζωή, όποια κι αν είναι. Η ηθική αυτή αποτελεί, όσο κι αν δεν θέλουν πολλοί να το παραδεχτούν, αποτέλεσμα της χριστιανικής διδασκαλίας και της συγκρότησης των κοινωνιών στην εποχή μετά το Χριστό. Το αναφέρω αυτό διότι και η Πίστη τέθηκε σε αμφισβήτηση αυτές τις μέρες. Αυτό, όμως, που αποτελεί κίνδυνο, στην πραγματικότητα, δεν είναι η Πίστη στο Θεό ούτε η λατρεία Του. Η Πίστη είναι κάτι μεταφυσικό και αφορά τον κάθε άνθρωπο. Μπορεί να πιστεύει κάποιος ή να μην πιστεύει. Η λατρεία και το τυπικό της, αφορούν την Εκκλησία η οποία ανταποκρίθηκε στα κελεύσματα των καιρών με όποιο κόστος. Και όσο κι αν πολλοί το χλευάζουν, το Πάσχα (και όλα όσα το συνοδεύουν και θα μας λείψουν τις επόμενες μέρες) δεν θα υπήρχε αν δεν εμφανιζόταν ο Χριστός με τη θυσία Του. Η Πίστη (στο Θεό, στη δύναμη που μας δίνει, στην αλληλεγγύη προς το συνάνθρωπο, στη δυνατότητα να κερδίσουμε την μάχη της Υγείας) αποτελεί εφόδιο και όπλο μεγαλύτερο και από τη Γνώση και από την Επιστήμη. Ας μην τη χάσουμε στις μέρες που έρχονται! Καλό Πάσχα!
Source: Arta News
