Μικρόκοσμος, Μακρόκοσμος, Σοφία και Γνώση

Share:

Με μεγάλη επιτυχία διεξήχθη την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου η εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν ο Σύλλογος Αστρονομίας και Διαστήματος «Αστρολάβος» και ο Μουσικοφιλολογικός Σύλλογος Άρτης «Ο ΣΟΥΦΑΣ», με τίτλο «Από το Απείρως μικρό στο Απείρως μεγάλο» και ομιλητή τον παγκοσμίως διακεκριμένο καθηγητή του Πανεπιστημίου Παρισιού κο Ιωάννη Ηλιόπουλο. Για νε έχουμε μια εικόνα του κύρους και της οντότητας του ομιλητή, αρκεί να δούμε ένα σύντομο βιογραφικό του.

Ο Ιωάννης Ηλιόπουλος γεννήθηκε το 1940 στην Καλαμάτα. Ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές του σπουδές στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) το 1962, και έλαβε δίπλωμα Μηχανολόγου-Ηλεκτρολόγου. Συνέχισε τις σπουδές του στο Τμήμα Θεωρητικής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Παρισιού, απ’ όπου έλαβε το Διδακτορικό του. Υπήρξε ερευνητής στο CERN και στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Από το 1971 εργάζεται στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) αρχικά ως ερευνητής και από το 1978 ως Διευθυντής Ερευνών στο εργαστήριο θεωρητικής φυσικής της École Normale Supérieure στο Παρίσι. Είναι διακεκριμένος και διεθνώς αναγνωρισμένος επιστήμονας στον κλάδο της Θεωρητικής Φυσικής και της Φυσικής των Στοιχειωδών Σωματιδίων. Το 1969, ο Ηλιόπουλος, σε συνεργασία με τους Cl. Bouchiat και Ph. Meyer, απέδειξε ότι μια θεωρία με τέσσερα ή έξι κουάρκ είναι μαθηματικά συνεπής. Αυτή η πρόβλεψη επιβεβαιώθηκε πειραματικά το 1974. Η ανακάλυψη αυτή άνοιξε τον δρόμο για την διατύπωση μιας ενοποιημένης θεωρίας που φιλοδοξεί να περιγράψει όλες τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στα στοιχειώδη σωμάτια. Η τελική μορφή αυτής της θεωρίας δεν έχει ακόμα βρεθεί. Πρόκειται για ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα που φαίνεται να απαιτεί την εισαγωγή καινούργιων ιδεών στη φυσική, αλλά συγχρόνως, και την διατύπωση νέων εννοιών στα μαθηματικά. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τα προβλήματα που συναντάμε στην πρoσπάθεια να συνδυάσουμε τις δύο μεγάλες ανακαλύψεις των αρχών του περασμένου αιώνα, την κβαντική θεωρία και την θεωρία της βαρύτητας.

Ο διακεκριμένος αυτός επιστήμονας (ο έκτος επιστήμονας τέτοιας οντότητας που έχει τιμήσει την πόλη μας με πρόσκληση και προσπάθεια του «Αστρολάβου») μίλησε για τη σχέση του μικρόκοσμου με το μακρόκοσμο, για τη δομή της ύλης και τις προσπάθειες που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται για την κατανόησή της, για το πώς αυτές οι έρευνες μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση της δημιουργίας και της σύστασης του Σύμπαντος, για την κυρίαρχη θεωρία σχετικά με τη δημιουργία (την περίφημη θεωρία του «Μπιγκ Μπανγκ», της «Μεγάλης Έκρηξης» δηλαδή), τη δημιουργία και το «θάνατο» των αστεριών, τις μαύρες τρύπες και πολλά άλλα. Όλα αυτά μπροστά σε ένα κοινό που είχε γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα του ΣΚΟΥΦΑ (σε μεγάλη πλειοψηφία μαθητές και μαθήτριες) και δεν διέκοψε ούτε μια στιγμή τον ομιλητή. Στο τέλος, παρά το περασμένο της ώρας και την κούραση, ο κ. Ηλιόπουλος απάντησε σε σειρά ερωτήσεων που του απηύθυνε το ακροατήριο. Επρόκειτο πραγματικά για μια επίδειξη υψηλής διδακτικής τέχνης, καθώς και κατέστησε σαφείς αρκετά εξειδικευμένες γνώσεις της Φυσικής ακόμα και σε μας τους αδαείς και πέτυχε τη μέγιστη αλληλεπίδραση με όσους τον άκουγαν.

Ο εκλεκτός αυτός άνθρωπος έκλεισε την τελευταία του απάντηση με μια επισήμανση. Ας μη συγχέουμε, τόνισε, τη σοφία με την εξυπνάδα. Η εξυπνάδα μπορεί να υπάρχει σε πολύ κόσμο και σχετίζεται με την ευφυΐα και την υψηλή νοημοσύνη. Η σοφία δεν είναι το ίδιο διαδεδομένη και αφορά τη φρόνηση που χρειάζεται να έχει κανείς για να χρησιμοποιήσει την εξυπνάδα του και τα επιτεύγματά της για το καλό της ανθρωπότητας. Σε μια εποχή όπου η γνώση ταυτίζεται με την στείρα εξειδίκευση και την απομνημόνευση μόνο των απαραίτητων εκείνων γνώσεων για την είσοδό μας στα Πανεπιστήμια, αυτή η επισήμανση έχει μεγάλο ενδιαφέρον και μπορεί να αποτελέσει οδηγό για τη χάραξη μιας νέας εκπαιδευτικής πολιτικής την οποία φαίνεται να έχει ανάγκη η χώρα μας, δεδομένου ότι, σύμφωνα με έρευνα που έχει δει το φως της δημοσιότητας τελευταία, το 1/3 των ελληνόπουλων βγαίνει από την εκπαίδευση με λειτουργικό αναλφαβητισμό.

Πολλοί έσπευσαν να επικρίνουν τους εκπαιδευτικούς για το χάλι στο οποίο αποδεδειγμένα, πλέον, καταλήγουν οι μαθητές, χωρίς, όμως, να σκεφτούν ορισμένα αυτονόητα που στη χώρα μας δεν είναι και τόσο αυτονόητα. Στην Ελλάδα δεν προβλέπεται και δεν υφίσταται μηχανισμός επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, δεν τους δίνεται η ευκαιρία για μεταπτυχιακές σπουδές (άδειες, επιδοτήσεις κλπ), δεν χρηματοδοτείται η μετάβαση και συμμετοχή τους σε διεθνή ή πανελλήνια εκπαιδευτικά κι επιστημονικά συνέδρια, δεν προβλέπεται υποδειγματική διδασκαλία ή αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, δεν ανανεώνεται το εποπτικό υλικό, τα εργαστήρια και οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, δεν υπάρχει κλιματισμός το καλοκαίρι και σύγχρονη θέρμανση το χειμώνα, δεν ανανεώνονται οι κτηριακές υποδομές, δεν υπάρχει διακομματικό εθνικό σχέδιο για την παιδεία και την Ανάπτυξη, δεν υπάρχει μακροπρόθεσμο σχέδιο επενδύσεων στην Παιδεία, ενώ οι εκπαιδευτικοί ανήκουν στους πλέον χαμηλόμισθους υπαλλήλους της χώρας αλλά και στην 4η από το τέλος θέση των αμοιβών στην Ευρώπη. Πού να τολμούσαμε να μιλήσουμε και για θέσεις στάθμευσης στα σχολεία, ηλεκτρονικούς υπολογιστές σε κάθε αίθουσα, κατάργηση της ύλης και της αυθεντίας του ενός και μόνο σχολικού εγχειριδίου, μαθητοκεντρική διδασκαλία και άλλα όμορφα.

Ένας λαός φαίνεται αν θα προκόψει, από τις επενδύσεις που κάνει στην Παιδεία. Όπως λέει και ο σοφός Ε. Π. Παπανούτσος, Οι πιο φωτισμένοι οικονομολόγοι και πολιτικοί της εποχής μας υποστηρίζουν ότι οι δαπάνες για την Παιδεία είναι από τις πιο παραγωγικές επενδύσεις της ιδιωτικής και της δημόσιας οικονομίας. Λαοί μικροί πρόκοψαν στους χώρους της ιστορίας όταν με την παιδεία τους δημιούργησαν ένα ισχυρό σα ποσότητα και εκλεκτό σε ποιότητα «ανθρώπινο κεφάλαιο», με το οποίο θεμελίωσαν και επέβαλαν τη δύναμή τους

Εμείς, σε καιρούς οικονομικής κρίσης, επιχειρούμε, αντί να αξιοποιήσουμε αυτό το «ανθρώπινο κεφάλαιο», να το ξεφορτωθούμε, να το στείλουμε να διαπρέψει αλλού και μειώνουμε τις επενδύσεις στην Παιδεία, χωρίς σχέδιο, χωρίς σαφή προοπτική, με στόχο ευκαιριακή εξοικονόμηση κάποιων εκατομμυρίων ευρώ για να ικανοποιήσουμε τους ξένους δανειστές μας, τη στιγμή που σπαταλιούνται πολύ περισσότερα σε αμοιβές εμπειρογνωμόνων, συμβούλων, παρασυμβούλων και πάει λέγοντας. Είναι πλάνη, ωστόσο,  να νομίζουμε ότι είναι δυνατόν να εξασφαλίσουμε την ανάπτυξη της χώρας μας με «δανεισμό» ανθρώπινου κεφαλαίου από το εξωτερικό, όπως ήταν πλάνη το γεγονός ότι στηρίξαμε την οικονομική της ανάπτυξη σε δανεικά, που πιστεύαμε πως θα ήταν αγύριστα.

Γι’ αυτό ας ακούσουμε τον Παπανούτσο: «χωρίς Παιδεία, ανάπτυξη οικονομική δε γίνεται». Για να το καταφέρουμε αυτό, όμως, θα πρέπει να παλέψουμε όλοι ως ομάδα, ενωμένοι σα μια γροθιά. Γονείς, δάσκαλοι, μαθητές θα πρέπει, όλοι μαζί, να καταλάβουμε αυτή την αλήθεια και να τη μεταφέρουμε από τους λόγους στην πράξη.

Source: Arta News

Previous Article

Ανάπτυξη για ποιον; – Το παράδειγμα του κέντρου υγείας Βουργαρελίου

Next Article

«Τέχνες και Ψυχαγωγία – Αναζητώντας τον ελεύθερο χρόνο»

Σχετικά άρθρα