Η αγκαλιά και ο άνθρωπος

Share:

Κάθε 21η Ιανουαρίου θεωρείται ως «ημέρα αγκαλιάς», τιμάται μάλιστα με εορταστικές εκδηλώσεις σε όλο σχεδόν το δυτικό κόσμο. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα iefimerida.gr, η ιδέα προήλθε το 1986 από τον φοιτητή Kevin Zaborney, ο οποίος έψαχνε ακόμη έναν τρόπο ώστε να προσφέρουμε αγκαλιές στους ανθρώπους που αγαπάμε. Μπορεί να μην έχει καταγραφεί επίσημα ως παγκόσμια ημέρα από  τον ΟΗΕ, αλλά όλες οι χώρες το αναπαράγουν και το υιοθετούν. Στην Άρτα, για παράδειγμα, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (Κυριακή 20 Ιανουαρίου, αργά το βράδυ), υπάρχουν προγραμματισμένες εκδηλώσεις στην κεντρική πλατεία για τη μέρα της αγκαλιάς, στις οποίες θα συμμετέχουν και πολιτιστικοί σύλλογοι, αλλά και κοινωφελείς σύλλογοι με ποικίλες δραστηριότητες.

Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει την αγκαλιά ξεχωριστή, σε σημείο που να αποτελεί κάτι περισσότερο από μια απλή σωματική επαφή; Από την πείρα μου, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι μια αγκαλιά από τα παιδιά μου, τη σύζυγο, από τον πατέρα μου (όσο ζούσε) ή τη μητέρα μου, από φίλους αγαπημένους, κοντινούς ή μακρινούς, με βοήθησε ιδιαίτερα σε στιγμές δύσκολες, απάλυνε τον πόνο όταν ερχόταν βαρύς ή επαύξανε τη χαρά και την έκανε εντονότερη.  Από τους ειδικούς θεωρείται ως το καλύτερο φάρμακο, αφού τα οφέλη της είναι πολλά και έστω και μία αγκαλιά μέσα στην ημέρα μπορεί να μας χαρίσει μία καλύτερη ζωή. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το iefimerida.gr, οι ειδικοί τονίζουν πως μόνο 10 δευτερόλεπτα αγκαλιάς είναι αρκετά για να μειωθεί η αρτηριακή πίεση και οι ορμόνες του στρες και να αυξηθούν οι ορμόνες της ευεξίας (όπως η ωκυτοκίνη). «Η θετική συναισθηματική εμπειρία της αγκαλιάς ενεργοποιεί διάφορες βιοχημικές και ψυχολογικές αντιδράσεις», λέει ο επικεφαλής ερευνητής δρ Γιαν Άστρεμ, ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής στο Λίνκεπινγκ της Σουηδίας. Νεότερες μελέτες δείχνουν πως η αγκαλιά βελτιώνει τις κοινωνικές δεξιότητες, καταπολεμά το στρες, ενθαρρύνει την εμπιστοσύνη και βοηθά στο «δέσιμο» του ανθρώπου με το συνάνθρωπο.

Αλίμονό μας, όμως, αν αρχίσουμε να βλέπουμε τις αγκαλιές και την ανθρώπινη επαφή σαν φάρμακο που συνιστάται από επιστήμονες. Υπάρχουν πολύ πιο ανθρώπινοι λόγοι, λιγότερο «επιστημονικοί» που θα έπρεπε να μας κάνουν να αναζητούμε την αγκαλιά (και γενικότερα την επαφή με το συνάνθρωπο), πολύ περισσότερο. Είναι, άλλωστε, αν πιστέψουμε τον Αριστοτέλη, στη φυσική υπόσταση του ανθρώπου να ζει ως κοινωνικό ον και να επιδιώκει επαφές με το συνάνθρωπό του. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν υπάρχει μία αγκαλιά, αλλά πολλές. Η  αγκαλιά είναι λιγότερο επίσημη από ένα φιλί και περισσότερο από μια απλή χειραψία. Όταν αγκαλιάζουμε ανθρώπους που έχουμε γνωρίσει πρόσφατα, η κίνηση είναι απαλή. Όταν αγκαλιάζουμε κάποιον που έχουμε να τον δούμε καιρό, σφίγγουμε τα χέρια μας γύρω από την πλάτη προσπαθώντας να θυμηθούμε ο ένας τον άλλον ξανά. Και όταν αγκαλιάζουμε τους ανθρώπους που αγαπάμε τότε μπορούμε εύκολα να ακούσουμε τους χτύπους της καρδιάς μας. Αγκαλιαζόμαστε για να νιώσουμε κοντά με κάποιον, σαν από φυσικό ένστικτο, για να εκφράσουμε τη χαρά μας για την επιτυχία του διπλανού μας, για να παρηγορήσουμε ή να αποχαιρετήσουμε τους αγαπημένους μας. Θα έπρεπε να είναι περίπου αυτονόητο και ενδογενές, σε σημείο που να μη χρειάζεται να εφευρεθεί μια μέρα αγκαλιάς για να τη θυμηθούμε.

Οι άνθρωποι δεν είμαστε ρομπότ, άψυχα όντα ή νευρόσπαστες μαριονέτες που κινούνται με βάση κάποια εξωτερικά δοσμένη εντολή ή σύμφωνα με κάποιο πνεύμα υπολογισμού. Δόξα τω Θεώ, έχουμε αυτό που αποκαλείται από τη θρησκεία μας «ψυχή ζώσα» η οποία συνοδεύει την εγκεφαλική μας λειτουργία και η οποία μπορεί να διαμορφώσει συναισθηματικές καταστάσεις τέτοιες που να οδηγήσουν σε λογικά απρόβλεπτες ή ακόμα και λανθασμένες (λογικά) αλλά ολόσωστες συναισθηματικά αποφάσεις. Αν η ανθρωπότητα λειτουργούσε μόνο με τη λογική, δεν θα έπρεπε να υπάρχει κράτος πρόνοιας, δεν θα χρειαζόταν να σκεφτόμαστε για τον αδύναμο, τον μη προνομιούχο και γενικότερα το συνάνθρωπο. Τι θα ήταν, τότε, ο άνθρωπος; Σε τι θα διέφερε από τα άγρια θηρία; Και πού οδηγείται, αλήθεια, μέσα από αυτή την αναλγησία που διδάσκει η απάνθρωπη λογική της κυρίαρχης οικονομίας και του καιροσκοπισμού; Είμαστε πραγματικά ευχαριστημένοι από την κοινωνία που έχουμε διαμορφώσει για να ζήσουμε όσο αντέξουμε εμείς και τα παιδιά μας; Και θα καλυτερέψουν οι συνθήκες της οικονομικής αναλγησίας, αν καθιερώσουμε κάποια μέρα για να αγκαλιαζόμαστε; Νομίζω ότι το αντίθετο θα συμβεί και ότι θα μετατραπούμε εκόντες άκοντες σε ζωντανές απομιμήσεις ανθρώπων.

Χρειαζόμαστε «ημέρες αγκαλιάς», απλά γιατί έχουμε ξεχάσει ότι ως άνθρωποι είμαστε περίπου «ταγμένοι» να συνυπάρχουμε, άρα και να νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον. Γιατί έχουμε λησμονήσει τη βασική εντολή που θα έκανε τον κόσμο μας απείρως καλύτερο, η οποία δεν είναι άλλη από το «αγαπάτε αλλήλους», τη μεγαλύτερη σε δύναμη, ίσως, φράση που έχει ειπωθεί ποτέ στον κόσμο. Είναι, επί της ουσίας η 11η εντολή που, όπως λέει και το γνωστό τραγούδι ο άνθρωπος «δεν την σεβάστηκε πολύ γι’ αυτό πονά ακόμα», προσθέτοντας ότι τη συγκεκριμένη εντολή «την ξέρουν μόνο οι τρελοί κι όλοι της γης οι σκλάβοι». Στο σημείο που έχουμε φτάσει, ως ανθρώπινο είδος, ως πολιτισμός, ως κοινωνία (με την κυριαρχία της οικονομοκεντρικής αντίληψης, την απανθρωπιά της αποξένωσης και των υπερκαταναλωτικών συνηθειών και την αδυναμία μας να προσεγγίσουμε τον πλησίον μας), αξίζει να δούμε κάτι τέτοιες μέρες σαν αφορμή να κοιταχτούμε στον καθρέφτη, να θυμηθούμε το παιδί που κρύβουμε μέσα μας και, πολύ περισσότερο τα δύο απλά λόγια της ευγενέστερης προτροπής του κόσμου, που, όπως λέει κι ο ποιητής «ειν’ ολοκάθαρο γυαλί και κοφτερό μαχαίρι».

Source: Arta News

Previous Article

«Νεώτερη κεραμική από την Ήπειρο. Συλλογή Φ. Ραπακούση»

Next Article

Grasset Laurent Binet: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Σχετικά άρθρα